Prof. Dr. Rahim Anşin

Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi Dendroloji

ve Doğa Kolejleri Ekoloji Danışmanı

Botanik özellikleri: Halk arasında özellikle Kayseri yörelerinde Gilaburu olarak ta bilinen kartopu bitkisi, 3 metre boylarında, sık dallı, küresel tepeli, kışın yaprağını döken bir çalıdır. Yaprakları karşılıklı dizili, geniş yumurta şeklinde, 3-5 adet derin loblu ve kenarları düzensiz kaba dişlidir. Yaprakların üst yüzeyi parlak koyu yeşil ve tüysüz, alt yüzü ise sık beyaz tüylü ve açık yeşildir.

Çiçekleri küresel ya da top şeklinde, kar gibi beyaz renkli olup, sürgün uçlarında bulunur ve ilkbaharda çiçeklenmektedir. Meyveleri parlak kırmızı renkli ve eriksi yapıda olup, çok sayıda bir arada bulunur ve uzun süre bitki üzerinde kalıcıdır.

Kullanım olanakları: İri kar gibi Beyaz çiçekleri ile çok tanınan ve sevilen bir süs bitkisidir. Tekli ya da küçük gruplar halinde, canlı çit bitkisi olarak hatta kesme çiçekçilikte kullanılmaktadır. Gilaburu’nun asıl kullanım alanı ise şifalı özelliklerine yöneliktir. Sulu meyveleri C vitaminince çok zengin olup, özellikle Kayseri Bünyan ilçesinde halkın adeta bir geçim kaynağı haline gelmiştir. Burada meyvelerinden salamura ve meyve suyu ve yapraklarından da bitkisel çay yapılmaktadır. Özellikle böbrek taşı düşürücü ve idrar arttırıcı özellikleri vardır. Yine ağrı kesici özelliği de bilimsel olarak kanıtlanmıştır. Son yıllarda ise Kuzey Amerika’da kansere karşı etkileri konusunda bilimsel çalışmaların yürütüldüğü, bu bağlamda Kayseri Bünyan yörelerinden ABD’ye gilaburu meyveleri ihraç edildiği bilinmektedir. Halen Kuzey Amerika’da tabletleri gıda takviyesi şeklinde kullanılmaktadır.

Yayılışı: Türkiye, Güney Avrupa ve Kafkas ülkelerinde doğal olarak yayılmaktadır.

Bu yazıda verilen bilgiler bilgilendirme amaçlı olup, bir reçete niteliği taşımaz. Yazarın ve yayınevinin bu konularda oluşabilecek herhangi bir olumsuz vakalarda hiçbir yükümlülükleri yoktur.