Barut ağacı  (Frangula alnus Mill.)

Prof. Dr. Prof. Dr. Rahim Anşin

Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi Dendroloji ve Doğa Koleji Ekoloji Danışmanı

Botanik Özellikleri: Çalı ya da 2-5m boylarında kışın yapraklarını döken kısa boylu bir ağaçtır. Kabuk ince düzgün, dallar yukarıya doğru yönelmektedir. Yaprakları yumurtamsı veya eliptik, bazen de mızrak şeklinde 3,5-8,5cm sivri bazen de küt uçludur. Yaprakların her iki yüzü de tüysüz, alt yüzünde ana damar boyunca basık tüyler bulunur. Meyvesi 6-10mm, olgun evrede siyah renktedir.

Kullanım Özellikleri: Bitki glikozitler, frangulin, tanen, saponin, acı maddeler, şeker ve antrasen türevleri gibi birçok kimyasal bileşikler içermektedir. Kabuk, yapraklar ve meyvesi zehirlidir. Özellikle taze kabuk çok zehirlidir. Eski çağlardan günümüze dek müshil ilacı olarak kullanılmış, halen de kullanılmaktadır. Ayrıca sarılık tedavisinde standart hap şeklinde kullanılır. Taze kabuklarından sarı ve ham meyvelerinden ise yeşil renkli boya maddeleri elde edilmektedir.

Yayılışı: Türkiye özellikle Karadeniz bölgesi ormanlarında 10-1700m yükselti basamaklarında, İskandinav ülkeleri, Rusya, Sibirya, Avrupa ve Kuzey Afrika.

Bu yazıda tanıtılan barut ağacı bitkisi, metin içinde de belirtildiği gibi çok zehirli bir bitkidir. Verilen bilgiler tamamen halkımızı bilgilendirme amaçlı olup, bir reçete niteliği taşımaz. Yazarın ve yayınevinin bu konularda oluşabilecek herhangi bir olumsuz vakalarda hiçbir yükümlülükleri yoktur.