“İstanbul Uluslararası Nartugan Film Festivali” farklı kategorilerde çekilmiş yerli ve yabancı üretimlerin buluştuğu ulusal kültür misyonumuzun bayrak taşıyıcılığını üstleniyor.

Bu yıl üçüncüsü düzenlenen ve her yıl biraz daha büyüyerek uluslararası alanda adını duyurmayı başaran “İstanbul Uluslararası Nartugan Film Festivali” farklı kategorilerde çekilmiş yerli ve yabancı üretimlerin buluştuğu ulusal kültür misyonumuzun bayrak taşıyıcılığını üstleniyor. Dünyanın farklı kültürlerinin, özgün film diline sahip sanatçılarının yarattığı filmlerle yolculuğuna devam eden Nartugan Film Festivali her biri kendi alanında uzman yürütücü komite üyeleri ve seçkin jürisi ile Trans-Bosphor Denizcilik desteği ve İlteriş Vakfı’nın himayesinde evrensel ölçekte saygın bir marka olma yolunda emin adımlarla ilerliyor.

Festivale 53 ülkeden 1047 film katıldı, ön jüri tarafından festivale uygunluğu kabul gören 71 film yarıştı. 22 Aralık 2023 tarihinde İstanbul Maltepe Dream Hill Asia Business Deluxe Hotel’de gerçekleştirilen ödül töreninde finale kalan 18 film arasından 15 kişilik seçkin jüri üyelerinin titizlikle puanladığı 13 film açıklanarak festival tarafından ödüllendirildi. Denizcilik, Sanat ve Basın dünyasından önemli isimlerin ağırlandığı kokteyl ile başlayan festival ödül gecesinde, müziğin yükselen sesi Arya Aryay konserinin ardından Aysun Çekiç ve Emrah Uslu’nun sunumuyla ödül töreni yapıldı.

Nartugan Film Festivali tarihini özetlemek gerekirse, 2020 yılında kurulmuş ancak kadim Türklerin geleneği Nartugan Bayramı öncesi yarışma düzenleyecek yeterli zaman olmadığı için, film çekmenin zorluklarına ve cesaret gerektirdiğine vurgu yapmak üzere 7 esere “Turkuaz Aslan Cesur Sinemacı Ödülü” dağıtarak kendini Türk Dünyasına tanıtmıştır. Festival gördüğü ilgi ile ödül dağıtımını uluslararası alana taşıma kararı alarak ilk yarışmayı 2021 yılında yapmış, yaklaşık 3200 filmin katıldığı ilk yılında 32 esere festival kapsamında özel tasarım Güneş Kursu ödülü dağıtmıştır. Uluslararası alanda 1 Mart 2021 tarihinde film başvurularını almaya başlayan festival gördüğü ilgi ile temasını geniş tutarak özellikle yerel halkların kendi sorunlarını, dillerini ve yaşam tarzlarını sinema yoluyla anlatmalarını amaçlayan filmlere hiçbir sınır koymamıştır. Ancak kuruluş amacı “Sinema aracılığıyla Güneş Dillerinin ilki olan ve de temelini oluşturan Türkçe ve Türkçe’nin lehçelerini konuşan ülkeler veya başka ülkelerde bu dilleri bilen ve konuşan insanlar arasında bir kültür birliği oluşturmak.” olan festival aşırı sayıya ulaşan ve ne yazık ki altyazısı istendiği halde gönderilmeyen filmleri anlamakta yaşanan zorluklar nedeniyle sonraki yıllarda bazı sınırlar koymak zorunda kalmıştır. Festival, globalleşen dünyada unutulmaya yüz tutan kadim yerli kültürleri ve yerli nüfusu, Şamanizm’i, Paganizmi, onların dilini, kültürünü, sosyal hayatını “güneş ışığına” çıkarmayı amaçlamaktadır.

Türklerin eski inanışına göre gece ile gündüz sürekli mücadele eder ve “Nartugan” ile birlikte gün geceye galip gelerek uzamaya, güneş daha çok görünmeye başlar.Bilinen en eski bayram olan Nartugan ile aynı adı taşıyan film festivali yaşanmış kadim kültürlere saygı adına, geleceğimiz olan yeni nesil gençlere öğretmek ve unutmuş olanlara tekrar hatırlatmak için özel bir ödül verme kararı aldı. Kadim kültürler söz konusu olduğunda ilk akla gelen efsanevi bilim insanı, Türk Sümerolog Muazzez İlmiye Çığ hanımefendinin adını taşıyan “Muazzez İlmiye Çığ Kadim Kültürlere Katkı Sağlayan Eser/Kişi/Kurum Ödülü” vermek üzere kendisi ile temas kuruldu ve izin alındı. Günümüzde 109 yaşında olan Tarihçi, Sümerolog ve Bilim İnsanı Muazzez İlmiye Çığ, yazdığı kitaplar ve hakkında yapılmış belgeseller ile ışığımız olmaya devam etmektedir. Uluslararası alanda kısaltılmış IINFF adıyla bilinen festivalde klasik ödül kategorileri yer almakla birlikte, en anlamlı ödül Muazzez İlmiye Çığ adına verilen ödüldür. Festival uluslararası alanda yaptığı ilk ödül gecesinde, UNESCO Dünya Miras  Listesi’nde yer alan Göbeklitepe’yi yaptığı çalışmalarla insanlık tarihine kazandıran, geçmişi 12 bin yıl öncesine giderek insanlık tarihini değiştiren Göbeklitepe kazıları eski başkanı Merhum Prof. Dr. Klaus Schmidt beyefendiyi ödüle layık gördü. 2021 yılı “Muazzez İlmiye Çığ Kadim Kültürlere Katkı Sağlayan Eser ödülü” Prof. Dr. Klaus Schmidt adına eşi Arkeolog Çiğdem Köksal Schmidt hanımefendiye verildi.

Festival ilk yılında Somut Olmayan Kültürel Miras Listesinde olan festival gereklerini karşılayarak Unesco Türkiye Milli Komisyonuna festival içeriğini sunarak başvurmuştur. Unesco Türkiye Milli Komisyonu başvuruyu UNESCO’nun ilkeleriyle de örtüştüğünden çok değerli UNESCO logosunu kullanma izni vererek İstanbul Uluslararası Nartugan Film Festivali’ni kültürel olarak himaye etmiş ve festivali onurlandırmıştır.

Kuruculuğunu Kaptan Erol Aydın’ın yaptığı, Yönetmen Gültekin Bayır’ın direktörlüğünde üç yıldır devam eden uluslararası festivalin kadrosu, her yıl olduğu gibi bu yıl da zengin bir isim yelpazesine sahip. Festival direktörü Gültekin Bayır ve Jüri Üyelerinden önemli isimlerin başka festivallerde de görev alıyor olması ile sektörde deneyimli insanların bir araya gelmesi sonucu “Adil Oylama” seçimi esas alınan festivalde birinciliği iki farklı film kazanabildiği gibi, herhangi bir film kategorisinde yeterli oy alamayan filmler üçüncü dahi olamayabiliyor. Festival seçkisi almaya hak kazanan filmler jüri üyelerinin 9 farklı soruya verdikleri puanların toplamına bakılarak seçiliyor, jüri üyeleri diğer jüri üyelerin verdiği puanları göremiyor. Her kategoride birinci, ikinci, üçüncü olarak tek filme ödül vermek yerine, hak eden yani gerekli puanı kazanan filmlerden yeterli puanı toplayan filmlere ödül vermek benimsenmiştir, eşit puan kazanan filmler aynı kategoride birinciliği, ikiciliği veya üçüncülüğü paylaşabilirler, eşitlik bozulmadığı zamanlarda birkaç film aynı ödülü kazanabilir, diğer türlü yeterli ve yüksek puan kazanan filmlere adaletli olmak zorlaşmaktadır. Yeterli puanı kazanamayan film bulunduğu kategoride ödül kazanamayabilir. Yeterli puan alınmamışsa o kategoride kazanan film de olmayabilir veya ikinci ve üçüncü olmayabilir. Puanlama sistemi karışık gelebilir ancak adildir.

Bu yıl gene festival kuruluş zamanı başlattığı, festivale katılan filmler gibi övgüyü hak eden etkinlik ve yapımlara, gençleri özendirmek ve cesaretlendirmek amacı ile “Turkuaz Aslan Cesur Sinemacı Ödülü” dağıtma geleneğini sürdürerek 7 esere/etkinliğe toplamda 10 adet ödül dağıtmıştır.

Geçen yıl hakka yürüyen ve festivalin kurulmasında belki de en büyük etkisi olan Merhum Hasan Demir adına verilen, aslında ülkemizdeki sayısız isimsiz kahramanlardan biri olan, kendi çocukları ile birlikte sahip çıkarak yetiştirdiği kişilerin vefa borcu olarak düşünülmüştür. Hasan Demir adına verilen ödül bir diğer kahramana, sayısız çocuk yetiştiren Türk sinema, dizi ve tiyatro oyuncusu Sayın Turgay Tanülkü beyefendiye başarılı kariyeri ve kişiliği nedeniyle 2022 yılında verilmişti. Bu yıl benzer bir ödülü Türk tiyatro ve sinema oyuncusu ve tiyatro yönetmeni Sayın Ahmet Gülhan beyefendiye yetiştirdiği öğrencilerinin vefa borcu olarak düşünülüp “Yaşam Boyu Başarı Ödülü” verildi.

Önceki yıllarda açıklanan ve dağıtılan ödüller ile birlikte bu yılın finalistlerinin ve kazananlarının listesi festivalin web sitesinde (www.iinff.com) yer almaktadır.